Zo, de eerste 4 weken in mijn nieuwe baan als leergroepbegeleider op het Orion College zitten er op. Deze week hebben we ook eens teruggekeken op die 4 weken.
Aandacht voor wie je bent
Mijn ervaringen van die eerste 4 weken, waarin ik me voorgenomen had eerst maar eens heel veel indrukken op te doen, zijn uiterst positief. Het is allemaal nog fijner als gedacht. Wat vooral bevalt is de sfeer op school. Geen ‘normale’ docent-leerling verhouding waarbij er op basis van hierarchie of macht samengewerkt wordt, maar een verhouding op basis van gelijkwaardigheid en respect.
Daarbij letten we allemaal op elkaar.
Dit geeft een open en positieve sfeer, waarin iedereen mag en kan zijn wie hij is of daar naar op zoek kan gaan. Aandacht voor je gevoel, je emoties, naast het cognitieve aspect zorgen er voor dat mensen kunnen groeien. En dat geldt niet alleen voor de leerlingen, maak ook voor mij en andere mederwerkers binnen het Orion College.
Ik heb prachtige momenten ervaren waarin kinderen binnen deze filosofie nu al veranderd zijn en opbloeien.
Snelheid, verantwoordelijkheid en reflectie
Wat mij vooral is opgevallen is hoe snel alles gaat. Dagen lijken uren en een week lijkt een dag. Het leren van de leerlingen binnen het concept waarin ze werken vanuit wie ze zijn en wat hun passie is, gaat zoveel dieper, intenser en sneller dat het me af en toe duizelde. Kinderen van 12 en 13 jaar die zelfstandig aan taken van hun takenlijst werken, een planning maken en nadenken over hun keuzes, laten je als volwassene regelmatig met open mond van verbazing genieten. Wat kunnen kinderen toch zo veel meer als ze niet volgens een het boekje hoeven te werken. Als ze hun passie aan mogen boren en verantwoordelijk mogen zijn voor hun eigen keuzes. En hoe prachtig is het als je kinderen zo snel al gewend zijn aan de vrijheid en tegelijkertijd zo verantwoordelijkheid dragen voor hun eigen ontwikkeling. En daarbij leggen ze de lat niet lager. Integendeel, ze stellen zichzelf als vanzelfsprekend ambitieuze doelen en reflecteren op hun eigen leermomenten, persoonlijke groei en het groepsgebeuren. Natuurlijk blijven het gewoon kinderen, die het heerlijk vinden om een balletje te trappen in de pauze of verliefdheid leren ontdekken.
Authenticiteit
Voor een volwassene is het een uitdaging om in deze filosofie te kunnen werken. Immers, er is een gelijkwaardige relatie. En daarbij gaat het vooral om je eigen authenticiteit. Geen rol spelen van docent, maar wel duidelijk in het aangeven van je eigen grenzen. Met werkelijke betrokkenheid en interesse naar elkaar. Niet omdat het toevallig bij je baan hoort.
Geen docentje spelen
Het docentje spelen is niet aan de orde. Frontaal onderwijs dat niet aansluit bij de belevingswereld, nee liever de interesse en passie van het kind is uitgesloten. Vooraf opgestelde lessenseries werken hier niet. Vantevoren bedachte lesplannen worden doorkruist door de praktijk van alledag. Het is een dynamisch geheel waarin je als leergroepbegeleider datgene ‘brengt’ wat nodig is op dat moment. En dat bij ieder kind afzonderlijk. En dat vergt een andere manier van bezig zijn, van werken. Vermoeiend omdat je dat als docent niet gewend bent. Een docent is vaak het vertrekpunt, de leidende kracht. Nu is dat het kind en de wereld van alledag.
Hoe moet je je dat voorstellen?
Hoe je je dat voor moet stellen? Denk eens aan de kleuterschool, waarin kinderen als vanzelf met van alles bezig zijn. Zonder logisch verband of programma lijkt het te gaan. Maar de ontwikkeling van die kleuters gaat razendsnel en met plezier. Zoiets kun je je ook voorstellen tijdens een normale dag op het Orion College. Leerlingen zijn bezig met hun eigen leerplan en taken. Dus de een is bezig met een verslag te maken van de studium generale over bewustzijn, een werkgroepje is bezig met het ontwerpen van de binnentuin, een ander groepje kijkt een dvd met engels ondertiteling, 2 leerlingen voeren een conversatie in het Frans, 3 andere leerlingen zitten in de stiltehoek te lezen in hun boek, een gastdocent is bezig met een groep leerlingen om een pizza te bakken, 2 leergroepbegeleiders zijn in gesprek met individuele leerlingen over hun interesse en passies, een expert Frans begeleidt een groepje bij hun grammatica Frans wat ze zelf als leerpunt hebben benoemd voor dit kwartaal, een andere leerling speelt even 5 minuten een spelletje op de laptop, een ander schrijft aan haar biografie, een vader brengt wat planten en een projectleider en aannemer kijken rond voor de volgende verbouwing. En dat allemaal in 1 ruimte!
Veel indrukken en een oefening in loslaten
Je kunt je voorstellen dat zo’n dag veel indrukken oplevert. Dat je als leergroepbegeleider je enerzijds moet weten waar je mee bezig gaat (wie ga je coachen? wat ga je bespreken? hoe stuur je bij?), maar anderzijds ook veel moet loslaten. En dat loslaten is nog het moeilijkst. Ik wil nog te veel duidelijkheid, kaders, lijnen etc. Terwijl de dagen dat je opgaat in ‘de stroom’ (of liever dat je je laat opgaan) het makkelijkst zijn en het mooist. Daarbij laat je de leerlingen nooit los, ofwel je bent continue bezig met coaching. Kunst daarbij is dus dat je je energie managed. Je moet er dus voor zorgen dat je geen infuus bent dat leeggezogen moet worden, maar dat je meer een routeplanner bent die richting geeft en op de juiste momenten experts of expertise kan arrangeren waar de kinderen om vragen. Want in een dergelijke context is dat een uitdaging.
Zoveel sneller en diepgaander
De kinderen gaan zoveel sneller en dieper. Ik sta daar regelmatig versteld van. Verslagen over kwantumfysica, reincarnatie, bewustzijn van dieren, een reflectief videoverslag over iemands passie, een eigen op de laptop getekende maquette in 3D van een dorp voor ouderen of een binnentuin, een gedicht in het Engels, een menu in het Frans vertaald naar het Nederlands zijn daar een paar voorbeelden van.
Kortom: ik zie dagelijks kinderen die op veel gebieden meer weten of voelen dan volwassenen. Maar dat komt alleen maar tot uiting als we ze de ruimte bieden en de faciliteiten en als ze zichzelf mogen zijn, waarbij er een appel gedaan wordt op zowel gevoel als het verstand. Vaak gaat het vooral om het laatste.
Hoi Hans,
Goed om te lezen dat je er nog steeds bent! 🙂
klinkt erg fijn & goed!
Hi Hans,
Welkom in onderwijsland. Ik heb vanmorgen met veel belangstelling je artikeltjes gelezen. Je dwingt in menig opzicht respect af op je attitude ten opzichte van je rol als docent. Onderwijs gaat kapot aan docenten die alleen maar controle willen en hun oude lesje van vorig jaar willen draaien.
Welkom aan werkelijk vernieuwende mensen. Hou het waardevolle van het oude vast (soms gewoon “old-school”!!) en breng vooral je experience-lifestyle houding mee en koppel dat aan het veel te starre keurslijf van een “opleidingslogica”.
Gr. Hans Rosenkamp
@Gerjanne, bedankt voor je opmerking
@Hans, fijn dat je de postings interessant vindt. En natuurlijk probeer ik het oude wat goed is vast te houden. Maar het is meer een kunst van het nieuwe toe te laten dan het oude vast te houden.
Nu een maand later merk ik dat ik al weer meer gewend ben aan de nieuwe rol van een docent, nl. begeleider. Wij noemen dat leergroepbegeleider. En goh wat weet ik al veel van de individuele leerlingen en wat vertrouwen ze me veel toe. En ja, het is en blijft een Havo/VWO school, dus er moet ook gewoon prestatie geleverd worden. En die zijn niet mals!