Ik ben met Iederwijs in contact gekomen door een uitzending van Rondom Tien. Die heb ik nu als stream gevonden en is te bekijken met Windows Media Player.
Op het forum van Rondom Tien kwam ik een interessant stukje tegen waarin de volgende mythes ontkracht worden. Onder de mythes kun je verder lezen met welke argumenten dat gedaan wordt.
– EEN IEDERWIJSSCHOOL HEEFT GEEN STRUCTUUR
– OP EEN IEDERWIJSSCHOOL GAAT EEN KIND DENKEN DAT DE HELE WERELD OM HEM OF HAAR DRAAIT EN KWEEK JE PRINSJES EN PRINSESJES
– KINDEREN OP EEN IEDERWIJSSCHOOL LEREN GEEN ZELFDISCIPLINE
– EEN KIND VAN EEN IEDERWIJSSCHOOL IS NIET GESCHIKT VOOR EEN STUDIE AAN HOGESCHOOL OF UNIVERSITEIT OMDAT HET ALLEEN MAAR DOET WAAR HET ZIN IN HEEFT
– EEN BAAS WIL GEEN WERKNEMER DIE VAN EEN IEDERWIJSSCHOOL KOMT WANT DIE DOET ALLEEN MAAR WAT HIJ ZELF WIL
– KINDEREN OP EEN IEDERWIJSSCHOOL ZIJN ZIELIG WANT ZIJ ZULLEN ZICH STRAKS NIET GOED KUNNEN HANDHAVEN IN DE MAATSCHAPPIJ
Mythe 1
EEN IEDERWIJSSCHOOL HEEFT GEEN STRUCTUUR
Op Iederwijs is een andere structuur dan op de meeste reguliere scholen. De structuur van een Iederwijsschool betreft de manier waarop de beslissingen in de school tot stand komen (namelijk in de schoolkring waarvan alle begeleiders en kinderen lid zijn) en de manier waarop de regels gehandhaafd worden (op Iederwijs Soest gebeurt dit in de onderzoekskring).
De regels die door de school vastgesteld worden zorgen voor de verdere detaillering van de structuur.
Een regel is bijvoorbeeld dat je niet mag pesten. Een andere regel is dat als je het tosti-apparaat wilt gebruiken, je eerst moet laten zien dat je dit kunt. Als dit goed gaat krijg je een certificaat waarmee je in het vervolg zelfstandig het tosti-apparaat mag gebruiken. Iedereen weet dat dit zo werkt en daar houd je je dan (meestal) aan. Als je je niet aan de regels houdt, weet je dat je hierop aangesproken kunt worden. Afhankelijk van de situatie en van de reden waarom je een regel overtreden hebt, kan een consequentie volgen, bijvoorbeeld dat je tijdelijk bepaalde voorrechten kwijt raakt.
Om veiligheid te garanderen en voor het onderlinge sociale gedrag biedt een Iederwijsschool dus een duidelijke structuur.
Voor al het andere (wat je wilt doen, denken, voelen, leren of spelen) ben je vrij en is er dus geen opgelegde structuur, zolang je maar niet de gezamenlijk bepaalde regels overtreedt.
Het mooie is dat je hiermee een heel veilige omgeving hebt gecreëerd doordat de regels gezamenlijk zijn vastgesteld en de verantwoordelijkheid voor de handhaving bij zowel kinderen als begeleiders ligt.
Op een reguliere school zie je vaak dat een klas onrustig wordt wanneer de leerkracht (= autoriteit) even weg is. Op Iederwijs zou je het verschil niet zien. Iedereen gaat gewoon door met waar hij of zij mee bezig is, omdat de regels gezamenlijk zijn vastgesteld en iedereen weet waarom de regel er is gekomen en dat het fijn is als iedereen zich daar aan houdt.
Mythe 2
OP EEN IEDERWIJSSCHOOL GAAT EEN KIND DENKEN DAT DE HELE WERELD OM HEM OF HAAR DRAAIT EN KWEEK JE PRINSJES EN PRINSESJES
Juist doordat de regels gezamenlijk worden vastgesteld, en de vraag om nieuwe regels zowel uit de begeleiders als de kinderen komt, zal een kind al op een Iederwijsschool heel snel merken dat de vrijheid van de één de vrijheid van de ander kan aantasten. Al heel jong leert het omgaan met alle ethische problemen die daarbij komen kijken.
Mensen die de Amerikaanse Sudbury Valley School (inspiratiebron voor Iederwijs) hebben doorlopen (www.sudval.org) benadrukken vaak dat dit één van de belangrijkste zaken is die zij daar geleerd hebben: dat je deel bent van een grotere gemeenschap en dat alles wat je doet gevolgen kan hebben voor hoe een ander zich voelt, kortom dat de hele wereld niet om jou draait.
Mythe 3
kINDEREN OP EEN IEDERWIJSSCHOOL LEREN GEEN ZELFDISCIPLINE
Discipline komt voort uit motivatie. De vraag is wat iemand motiveert. Komt je motivatie omdat je een hoog cijfer wilt halen, omdat je graag waardering wilt van je baas of de meester, of omdat je graag iets wilt beheersen? Oftewel, zoals het in de psychologie genoemd wordt, ben je extrinsiek of intrinsiek (van binnen uit) gemotiveerd?
Het is bekend dat een intrinsieke motivatie vaak meer zelfdiscipline oproept, langduriger en stabieler is en vaak tot meer bevrediging leidt dan extrinsieke motivatie.
Een intrinsiek gemotiveerd persoon hunkert niet naar de goedkeuring door anderen maar weet wat hij zelf wil, kan zijn hart volgen.
Een Iederwijsschool wil een kind de kans geven te ontdekken waar zijn intrinsieke motivatie ligt.
Mythe 4
EEN KIND VAN EEN IEDERWIJSSCHOOL IS NIET GESCHIKT VOOR EEN STUDIE AAN HOGESCHOOL OF UNIVERSITEIT OMDAT HET ALLEEN MAAR DOET WAAR HET ZIN IN HEEFT
Wel, omdat de Iederwijsscholen nog maar zo kort bestaan kijk ik hiervoor naar wat er gebeurde met de afgestudeerden van de Sudbury Valley School.
Er waren er vrij veel die naar een vervolgopleiding gingen, en vrijwel allen waren succesvol. Hun belangrijkste cultuurschok was dat hun medestudenten zo vaak de kantjes ervan afliepen en alles deden voor een hoog cijfer in plaats van dat ze echt wilden weten wat hen als leerstof werd aangeboden. Zij vonden dat vreemd, want je kiest toch voor een studie omdat het onderwerp je interesseert? En ja, sommige dingen zijn iets minder smeuiïg of interessant, maar als de motivatie van binnen uit komt en je weet dat dit het voor je is, dan neem je dat op de koop toe.
Mythe 5
EEN BAAS WIL GEEN WERKNEMER DIE VAN EEN IEDERWIJSSCHOOL KOMT WANT DIE DOET ALLEEN MAAR WAT HIJ ZELF WIL
Opnieuw laten de ervaringen met de Sudbury Valley School zien dat werkgevers de rode loper uitleggen voor studenten die van deze school komen omdat dit mensen zijn gemotiveerd zijn en weten wat het is om verantwoordelijkheid te dragen. Zij zetten zich niet af tegen de baas maar hebben begrip voor de verantwoordelijkheid die de baas op zich heeft genomen.
Verder zijn zij gewend om zelfstandig te denken en handelen en kijken verder dan wat hun opgedragen wordt.
Mijn dochter lijkt na een jaar Iederwijs meer oog te hebben voor het werk dat in huis verricht moet worden en helpt vaker spontaan mee, zonder dat ik daar om hoef te vragen.
Mythe 6
KINDEREN OP EEN IEDERWIJSSCHOOL ZIJN ZIELIG WANT ZIJ ZULLEN ZICH STRAKS NIET GOED KUNNEN HANDHAVEN IN DE MAATSCHAPPIJ
In de Rondom Tien uitzendig gaf de lerares Nederlands een voorbeeld over wat er zou gebeuren als je kinderen met een bus ergens in het wilde weg ergens zou droppen. Haar (onuitgesproken) verwachting was dat een Iederwijskind zodanig wereldvreemd zou zijn dat het hopeloos zou verdwalen i.t.t . een kind van een reguliere school.
Mijn eigen indruk is eerder het omgekeerde. Wat ik bij de Iederwijskinderen die ik ken heb zien gebeuren is dat zij in relatief korte tijd zelfstandiger, opener, initiatiefrijker en ondernemender zijn geworden dan veel van hun leeftijdgenoten. Ik zou dan ook verwachten dat zij zich bij zo’n dropping veel beter zouden weten te redden dan de meeste scholieren op een reguliere school, die immers geleerd hebben dat een ander beter weet wat goed voor hen is dan zij zelf en daardoor veel meer geneigd zijn om zich afhankelijk op te stellen in situaties die onduidelijk zijn.
Juist dit heeft mij mede geïnspireerd voor een school als Iederwijs. Ik wil graag dat mijn kind zelfstandig wordt en haar eigen boontjes leert doppen. Hoe leer je dat beter dan dat je hier naar hartelust mee mag oefenen in een omgeving waar tevens de medeverantwoordelijkheid voor het welzijn van de anderen om je heen in je bloed gaat zitten?
Mijns inziens geeft Iederwijs juist een uitstekende voorbereiding op een zelfstandig en verantwoordelijk bestaan in de maatschappij, met veel oog en zorgzaamheid voor je medemensen.
(bron: forum van Rondom Tien)
Hallo Hans,
Wat een interessant stukje heb je hier gemaakt. Hoewel ik kritisch kijk naar nieuwe onderwijsinitiatieven, sta ik er in het algemeen erg open voor aangezien ik vind dat veel van de mythes juist opgaan voor het reguliere meer traditionele onderwijs. Ik blijf echter met een aantal dingen zitten. Een van de punten waar ik nieuwsgierig naar ben is de rol die taal en rekenen spelen in het Iederwijsonderwijs. Ontwikkelt elk kind vanuit zichzelf de behoefte om taal en rekenen te leren of wordt dat toch aangedragen door de begeleiders daar? En op welke manier wordt daar dan in de praktijk aan gewerkt? Is het een mythe dat er er niet met meer traditionele taal en rekenmethodes wordt gewerkt, zijn die volstrekt verbannen en zo ja, hoe wordt daar dan in de praktijk invulling aan gegeven?
Groet, Manja
Dag Manja,
ik zal je vraag eens doorspelen aan iemand van Iederwijs waar ik mee in contact ben. Dit soort vragen houden natuurlijk meer mensen bezig.
Overigens komt deze bijdrage van het forum van Rondom Tien (zie in het stukje de link.) Daar zal ook nog wel info te vinden zijn.
Ik hou je op de hoogte.
hartelijke groeten
Hans
Hoi Hans,
Mijn laatste berichtje was misschien wat kort. Ik wil graag zeggen dat k je site erg interessant vind 🙂 Ik volg ook al een tijdje de ontwikkelingen rond de sudbury school (iederwijs). Vandaag stond er weer een stukje in het magazine van het AD over iederwijs. Verder
stond daar ook een interview in met Susan Smit (een moderne heks). Ook het stuk over Synchroniteit en dan vooral dat van de nieuwe
maatschappij (het stukje over de alliantie voor de nieuwe wereld ontwikkelingen – ik weet niet meer precies hoe het heet) vond ik erg
interessant.
🙂 Ik wilde gewoon even zeggen dat je een interessante website heb. Nu heb ik weer even wat nieuwe dingen te lezen.
Groetjes,
Dennis Ruigrok
Dennis,
misschien wil je het artikel eens naar me opsturen per mail dan kan ik het publiceren.
groeten
Hans
Ik heb het artikel voor je apart gehouden. Maandag of zondag scan ik het voor je in. Het krantje ligt bij m’n familie in vlaardingen er daar ben ik tot zondag.
Groetjes,
Dennis
Hallo Jochem, dank voor je reactie. Zoals ik eerder al schreef heb ik enerzijds mijn bedenkingen tegen het traditionele onderwijssisteem, anderzijds is het moeilijk de gedachte los te laten dat er minimaal een bepaalde kennis aan de orde moet komen (let wel: dit is m.i. anders dan aangeboden worden). Hoeft het Iederwijsonderwijs niet te werken aan de hand van de kerndoelen? Zelf heb ik mij verdiept in het verhalend ontwerpen. Elementen van voorbeelden die jij noemt, vind ik hierin terug. Toch kun je bij verhalend ontwerp in zekere zin ongedwongen toch wat sturing geven. Maar in wezen geldt dat voor het verhaal met het skateboard ook. Of nam je het skateboard enkel en alleen mee omdat je zelf graag wilde skaten?
Het is moeilijk om datgene waarin je zelf bent opgevoed helemaal los te laten. Ik merk dat ik toch wel vast zit aan de gedachte dat een minimum aan taalvaardigheid en rekenen handig is.
Heeft iemand interesse om een school zoals de sudbury valley school, of iederwijs op te helpen richten? Ik ben hier de laatste tijd veel mee bezig en heb al aardig wat informatie verzameld. Ik zoek voorlopig even iemand om dit samen helemaal uit te zoeken. Ik weet al hoe je voor bekostiging in aanmerking kunt komen en dat er voor deze gemeente (Rucphen) 200 ouderverklaringen nodig zijn. Naar mijn weten is in west brabant geen school volgens dit onderwijsconcept en zou het voedingsgebied vrij groot kunnen zijn met de juiste informatievoorziening naar ouders. Ik sta ook open voor Breda of Roosendaal e.o. maar daarvan weet ik (nog) niet of dat ook zomaar kan. Ik heb mijn inspiratie van iederwijs en van De Nieuwe school in Culemborg, waarvan het bekostigd wordt en toch de vrijheid erin blijft. Ze hebben dat heel goed in hun schoolgids en schoolplan verwoord.
Ik hoop op leuke reacties en/of tips.