Scenario 1 ging ieder zijn eigen weg en in scenario 2 had kwaliteit zijn prijs. In scenario 3 gaat het om gemeenschappelijke waarden en gemeenschappelijk belang. In dit scenario hebben we geleerd. Kennelijk is er een grote mate van communicatieve zelfsturing. Immers er is coherentie en pluriformiteit; variatie in levensstijlen terwijl vaste patronen zijn verdwenen. We hebben het sociale regelsysteem losgelaten en de volgende fase is echt bezig. We zien het ook aan de aandacht voor culturele zaken.


“Anno 2020 toont de samenleving ondanks pluriformiteit grote coherentie. Men hecht aan gemeenschappelijke beslissingskaders. Die kaders overstijgen het nationale belang. Daarom is de Europese Unie een succes. Na de economische eenwording staat nu de culturele eenwor­ding hoog op de Europese agenda. Gemeenschappelijke waarden moeten verdere individualisering tegengaan. De individualisering heeft tot een verregaande culturele plu­riformiteit geleid. De vaste patronen waarbinnen het leven zich afspeelde en die van generatie op generatie werden herhaald, zijn verdwenen. Er is een enorme varia­tie aan levensstijlen, levenslopen en etnische groepen en nationaliteiten. Anno 2020 bedraagt het aandeel niet-westerse allochtonen in Europa ongeveer 15%. In de grote steden, waaronder de Nederlandse, vormt de allochtone bevolking de meerderheid.”